Οι συγκρούσεις μέσα σε μία σχέση είναι αναπόφευκτες και ως ένα βαθμό, υγιείς. Πολλοί έχουμε βιώσει-άλλοι λιγότερο, άλλοι περισσότερο- έντονες συγκρούσεις εκτός ελέγχου, με ποικίλους προκλητικούς παράγοντες όπως: εργασία, οικογενειακές υποχρεώσεις, κοινωνικές νόρμες (οι γυναίκες πρέπει να είναι νοικοκυρές και οι άντρες οι κουβαλητές), αλλαγή στη συμπεριφορά του συντρόφου κ.ά. Ωστόσο, οι συνεχείς συγκρούσεις μπορεί να οδηγήσουν σε αποστασιοποίηση μεταξύ των συντρόφων και κατά συνέπεια, σε χωρισμό.
Η ιδανικοποίηση του/της συντρόφου μας βοηθάει στη διαχείριση και την αντιμετώπιση των συγκρούσεων, καθώς μέσω της ιδανικοποίησης διατηρούνται στο μυαλό μας όμορφες σκέψεις και πεποιθήσεις για τον σύντροφό μας. Με αυτόν τον τρόπο, τείνουμε να χρησιμοποιούμε λιγότερο “καταστροφικούς” τρόπους για να την αντιμετώπιση και την διαχείριση της σύγκρουσης.
Η δέσμευση μας κινητοποιεί να παραβλέπουμε τα ελαττώματα του συντρόφου μας, ενώ μας ενισχύει να αποζητούμε “ευεργετικούς” τρόπους επίλυσης των διαφορών μας, όπως με το να αναγνωρίζουμε τις ανάγκες του συντρόφου μας, να αλλάζουμε τις δικές μας συμπεριφορές, να είμαστε πρόθυμοι να θυσιάσουμε τον εγωισμό και τα δικά μας θέλω. Κατά επέκταση, ζευγάρια που παρουσιάζουν συμπεριφορές δέσμευσης είναι πιο πιθανό να παραμείνουν μαζί.
Κοινά στοιχεία, κοινά χαρακτηριστικά, κοινές συμπεριφορές και γενικότερα, η ταύτισή μας με τον σύντροφό μας είναι ένα ισχυρό όπλο στις μεταξύ μας διαμάχες. Όταν συνδεόμαστε με τον σύντροφό μας μέσα από την καθημερινότητα με κοινές συμπεριφορές και κοινές συνήθειες, τότε και οι συμπεριφορές μας απέναντι στις εκάστοτε συγκρούσεις είναι αρκετά δομημένες, ενώ η στάση μας απέναντι στο εκάστοτε πρόβλημα είναι σαφώς θετική. Η αντίθετη περίπτωση, θα μας προκαλούσε άγχος και θυμό απέναντι στη σχέση μας, νιώθοντας ότι δεν έχει απομείνει ίχνος αγάπης και δέσμευσης.
Μόλις ερχόμαστε αντιμέτωποι με μία αρνητική και μη επιθυμητή συμπεριφορά του συντρόφου μας, η πρώτη και βασική αντίδρασή μας είναι να παραμείνουμε ψύχραιμοι και να ακούσουμε. Η παραμονή μας είναι αποτελεσματική όταν είμαστε πρόθυμοι να αναπτύξουμε έναν ενεργό και εποικοδομητικό διάλογο για την επίλυση των προβλημάτων, να κάνουμε υπομονή για την βελτίωση της κατάστασης και να συγχωρέσουμε τον σύντροφό μας (αν χρειαστεί). Η μη βοηθητική αντίδραση συμπεριλαμβάνει φωνές, το να αγνοούμε να περνάμε χρόνο με τον σύντροφό μας και να προκαλούμε αισθήματα κινδύνου στη σχέση μας. Η ταύτιση και η δέσμευση του ζευγαριού συμβάλλει ιδιαιτέρως θετικά σε αυτό.
Η συγχώρεση περιλαμβάνει μειωμένα αρνητικά συναισθήματα και αυξημένα θετικά απέναντι στο σύντροφό μας. Η συγχώρεση συνήθως είναι αποτελεσματική σε μακροχρόνιες σχέσεις, όταν πλέον υπάρχει ασφαλής ταύτιση μεταξύ του ζευγαριού. Παρόλα αυτά, είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να δίνεται συγχώρεση, ενώ ουσιαστικά να μην έχει γίνει αποδεκτή η κατάσταση, η οποία, κατά επέκταση, κάθε φορά να επανέρχεται ακόμα πιο βίαια μέσα στη σχέση. Όταν συγχωρούμε και μένουμε στη σχέση, όλα τα άλλα πρέπει να είναι παρελθόν.
Όταν δεν νιώθουμε ιδιαίτερη χαρά, τείνουμε να κάνουμε αρνητικές σκέψεις. Τείνουμε να αποδίδουμε θετικές συμπεριφορές σε συγκυρίες ή εξωτερικούς παράγοντες, ενώ αρνητικές σε προθέσεις ή/και στην προσωπικότητα του συντρόφου μας, ως χαρακτηριστικό γνώρισμά του. Η διατήρηση της σχέσης έγκειται στο να προσπαθούμε ακριβώς για το αντίθετο.
Συνεχείς συγκρούσεις μπορούν να μας παγιδέψουν σε έναν φαύλο κύκλο. Δύο είναι τα βήματα προκειμένου να βγούμε από έναν φαύλο κύκλο. Το πρώτο βήμα είναι να συμφιλιωθούμε με τα συναισθήματά μας, το οποίο σχετίζεται με το να βάλουμε σε μία σειρά τα προβλήματά μας και να αποδεχθούμε τον βαθμό ενοχής μας. Από την άλλη, το δεύτερο βήμα είναι να αποδεχθούμε την ειρηνική διάθεση του συντρόφου μας, αλλά και να του την επιστρέψουμε.
Η γενίκευση είναι μία θανάσιμη ενέργεια για τη σχέση, ενώ η επικοινωνία των συναισθημάτων ιδιαίτερα ευεργετική. Όταν δεν γενικεύουμε τότε επικεντρωνόμαστε σε συγκεκριμένα προβλήματα που τίθενται σε προτεραιότητα. Εμμένοντας σε γενικεύσεις όπως ” Πάντα το κάνεις…”, τότε οι συγκρούσεις είναι δύσκολο να επιλυθούν.
Από την άλλη, επικοινωνώντας τα συναισθήματά μας, κατηγορίες, φασαρίες κ.ά. παραλείπονται. Στην πραγματικότητα, ο φακός εστίασης επικεντρώνεται στο πραγματικό πρόβλημα, το οποίο μπορεί πιο εύκολα να λυθεί.
Το σημαντικότερο στοιχείο σε μία σχέση είναι η οικειότητα μεταξύ των συντρόφων. Συνεπώς, αυτή η οικειότητα θα πρέπει να προστατευθεί όταν υπάρχουν συγκρούσεις. Είναι συχνό το φαινόμενο να αποφεύγουμε να περνάμε χρόνο με τον σύντροφό μας ή/και να απομακρυνόμαστε από αυτόν. Είναι σημαντικό να προστατευθεί η οικειότητα μέσα στη σχέση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν χωρίς απώλειες οι συγκρούσεις.
Αλεξία Σταθάκη