Κακό συνήθειο: ας το αλλάξουμε!

“…είναι δύσκολο να αφήσεις μια ζωή έντονης ρουτίνας, ακόμα κι αν τη μισείς…” John Steinbeck

Όλοι μας έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με μία κακή συνήθεια που επικρατεί στη ζωή μας. Κάποιοι έχουμε μπει πολλές φορές στη διαδικασία να την αλλάξουμε, ενώ άλλοι έχουμε συμβιβαστεί με την ιδέα ύπαρξής της. Ωστόσο, από τη στιγμή που διακυβεύεται το ζήτημα της ποιότητας της ζωής μας, μια κακή συνήθεια θα πρέπει να τροποποιηθεί ή έστω να περιοριστεί.

Υπάρχει μία μερίδα ανθρώπων η οποία ούσα περισσότερο αποφασιστική και οργανωτική διακόπτει μία τέτοια κατάσταση πιο εύκολα, ωστόσο, μία άλλη μερίδα ανθρώπων παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες στην οργάνωση μίας τέτοιας αλλαγής. Υπάρχουν, λοιπόν, ποικίλοι τρόποι οργάνωσης μιας τέτοιας συνθήκης.

Δεδομένου ότι η συνήθεια που θα επιθυμούσαμε να διακόψουμε είναι το κάπνισμα, αναφέρονται παρακάτω ορισμένοι τρόποι οργάνωσης.
 

Ενδεικτικά κάποιοι από αυτούς:

-Εντοπισμός περιβαλλοντικών συνθηκών αποσκοπώντας στη βελτίωσή τους(μείωση των βλαβερών και αύξηση των θετικών): φροντίζουμε να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές αντικαπνιστικό περιβάλλον στο σπίτι (π.χ. βάφουμε τους τοίχους και για αυτό αυτόματα απαγορεύουμε το κάπνισμα εντός του χώρου). Επίσης, σημαντικό μέλημά μας είναι η αναστολή ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων, δηλαδή να παραμερίσουμε άλλες δραστηριότητες/ασχολίες που συνδέονται με το κάπνισμα ή έστω να τις αναδιοργανώσουμε (π.χ. ο πρωινός καφές με ένα τσιγάρο, αντικαθίσταται από έναν καφέ με ένα κουλούρι).

-Διατήρηση επαφής με την πραγματικότητα, η οποία, ωστόσο, μπορεί να είναι σκληρή απέναντι στην προσπάθειά μας: κατά την προσαρμογή μας στη νέα μας συμπεριφορά μπορεί να καταφύγουμε στο σχεδιασμό και την καταγραφή της νέας μας συνήθειας μετά από αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με αυτήν (π.χ. αντικατάστατα του καπνίσματος, όπως τσίχλες νικοτίνης κτλ, ομοιοπαθητική κ.ά.). Οι πληροφορίες θα εμπεριέχουν θετικό αλλά και αρνητικό περιεχόμενο για αυτό θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι μπορεί να αντιμετωπίσουμε κάποια εμπόδια και ορισμένες δυσκολίες (π.χ. να μην υπάρχουν άμεσα αποτελέσματα και να χάσουμε το κίνητρό μας ή να αντιμετωπίσουμε ένα πρακτικό θέμα, αυτό των χρημάτων). Συνεπώς, πρέπει να προετοιμαστούμε αναζητώντας τις αντίστοιχες στρατηγικές αντιμετώπισης.

-Θετική αυτο-εικόνα: εστιάζοντας μόνο στα θετικά (π.χ. θα αποκτήσουμε μία υγιής ζωή) θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε και τη θετική εικόνα του εαυτού μας (π.χ. μπορώ και είμαι αισιόδοξος/η ότι θα το πετύχω). Σε αυτό μπορεί να βοηθήσει η παροχή παραδειγμάτων ατόμων με παρόμοια χαρακτηριστικά που πραγματοποιούν τη συμπεριφορά, αλλά και η χρήση συγκεκριμένων παραδειγμάτων συμπεριφοράς αυτή καθαυτή για την αξιολόγηση των προθέσεων (δηλαδή άτομα με ίδιο στόχο με εμάς τα οποία θα αποτελούν κίνητρο).

-Συναισθηματική ισορροπία και σχέσεις με τους σημαντικούς άλλους: είτε υπάρξουν είτε όχι κάποια εμπόδια θα προσπαθούμε να διατηρούμε μια θετική αναπλαισίωση εστιάζοντας κυρίως στη θετική πλευρά των γεγονότων (“Θεωρώ ότι η διακοπή του καπνίσματος θα μου προσφέρει ευεξία, ένα υγιές σώμα, και γενικότερα μία υγιής ζωή, γεγονός που θα αποτελέσει κίνητρο για να διατηρήσω αυτή τη συνήθεια και στο μέλλον”). Επιπροσθέτως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό τα άτομα που κατέχουν μία σημαντική θέση στη ζωή μας να επικροτούν και να στηρίζουν τη νέα μας συμπεριφορά και να θεωρούν πως θα μας επιφέρει καλά αποτελέσματα στην καθημερινότητά μας. Ίσως αποφύγουμε αυτό το διάστημα άτομα τα οποία υπάρχει περίπτωση να μας αποπροσανατολίσουν από τον στόχο μας λόγω διαφορετικών στόχων και ενδιαφερόντων.

…ένα πρόβλημα σε αυτόν τον κόσμο είναι ότι είναι πολύ πιο εύκολο να παρατήσεις τις καλές συνήθειες παρά τις κακές…

Αλεξία Σταθάκη, Ψυχολόγος