Αυτοκτονία…όταν ο εαυτός μας “οπλίζεται” εναντίον μας!

Η αυτοκτονία είναι η καλύτερη “θεραπεία” για τον άνθρωπο ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Οι υποχρεώσεις και οι απαιτήσεις απέναντι στον σύγχρονο άνθρωπο αυξάνονται ραγδαία και για πολλούς πλέον ο δρόμος είναι μονόδρομος. Η αυτοκτονία είναι πολυπαραγοντική, δηλαδή σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να την αποδώσουμε σ’ έναν μόνο παράγοντα.
 

Ορισμένα αίτια ενδεικτικά:

• ψυχολογικά αίτια: η αυτοκτονία συνδέεται συνήθως με κάποια άλλη ψυχική διαταραχή (μπορεί να μη συνδέεται και με καμία), και μάλιστα, με κάποια ψυχική διαταραχή που αφορά το συναίσθημα π.χ. κατάθλιψη. Μεγάλη συνοσηρότητα υπάρχει πράγματι με την κατάθλιψη, ενώ αυτό που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι πως οι άνθρωποι τείνουν να ωθούνται προς το δρόμο της αυτοκτονίας αφού αρχίσουν να ξεπερνούν την κατάθλιψη. Αυτό συμβαίνει γιατί ίσως η κατάθλιψη καταστέλλει όλες τις λειτουργίες του ατόμου και δεν του αφήνει δύναμη και κουράγιο για το οτιδήποτε, οπότε όταν το άτομο αισθανθεί λίγο καλύτερα καταφεύγει στην αυτοκτονία.
• βιολογικά αίτια: κι όμως μπορεί να υπάρχουν γενετικοί παράγοντες οι οποίοι προκαλούν κάποια ψυχική διαταραχή. Ωστόσο, συχνό αίτιο αυτοκτονικής συμπεριφοράς αποτελεί και κάποια ασθένεια, συνήθως ανίατη, που ο άνθρωπος δεν μπορεί να επεξεργαστεί καλά μέσα του, χάνοντας έτσι σιγά σιγά τον έλεγχο του εαυτού του.
• κοινωνικά αίτια: ο τρόπος αντιμετώπισης του ατόμου από την οικογένεια, οι διαπροσωπικές σχέσεις ίσως κάποιο διαζύγιο (οικογενειακές, φιλικές, ερωτικές σχέσεις), η ανεργία, το χαμηλό οικονομικό υπόβαθρο και γενικά ό,τι σχετίζεται με την ενίσχυση και την εκδήλωση ψυχικών διαταραχών.

Όταν μιλάμε για εφήβους τα σημάδια δεν είναι ιδιαίτερα ξεκάθαρα. Οι έφηβοι συνήθως βρίσκονται σε διαρκή πόλεμο με τα συναισθήματά τους, συνεπώς είναι και πιο επιρρεπείς ως προς την αυτοκτονική πράξη, ωστόσο, η αντίδρασή τους δεν είναι προβλέψιμη πάντα. Το ίδιο αφορά και άτομα από 50 και άνω. Γενικότερα, όταν ένας άνθρωπος σκέφτεται να αυτοκτονήσει παρουσιάζει κάποια σημάδια, ενώ μάλιστα, αν βρίσκεται ένα βήμα πριν την πράξη της αυτοκτονίας και είναι μέσα του όλα ξεκαθαρισμένα και καλά προγραμματισμένα μπορεί και να εκφράσει ξεκάθαρα το τί επρόκειτο να κάνει.
 

Ορισμένα σημάδια ενδεικτικά:

1. Κάποιο δυσάρεστο γεγονός που δυσκολεύεται να επεξεργαστεί μέσα του το άτομο σε συνδυασμό με την αλλαγή της συναισθηματικής του κατάστασης (είτε πρόκειται για τα πρώτα σημάδια της κατάθλιψης, είτε για το τελευταίο στάδιο της ανάρρωσης) , είναι η αρχή του κακού.
2. Ακολουθεί η αλλαγή στη συμπεριφορά. Πιο συγκεκριμένα, το άτομο επαναλαμβάνει συχνά πως οι κοντινοί του άνθρωποι θα είναι καλύτερα χωρίς εκείνον, ενώ υπάρχουν κινήσεις που δηλώνουν κάποια προετοιμασία για την τέλεση της αυτοκτονίας, όπως η αγορά εξαρτημάτων (π.χ. σχοινί). Η καταστροφική συμπεριφορά, όπως η κατάχρηση αλκοόλ, είναι επίσης ένα σημάδι ότι μάλιστα όλα είναι ξεκαθαρισμένα στο μυαλό του.

Ακόμα κι αν οι περισσότερες απόπειρες αυτοκτονίας γίνονται από γυναίκες, αυτοί που πράγματι θεωρούνται πετυχημένοι είναι οι άνδρες. Οι άνδρες, αρχικά, δεν εκδηλώνουν άμεσα τη συναισθηματική τους κατάσταση ακόμα και σε οικεία άτομα, ενώ όταν φτάνουν στη φάση της υλοποίησης του σχεδίου τους προτιμούν πιο αποτελεσματικά μέσα απ’ ότι οι γυναίκες (π.χ. όπλο).
Όταν ακούμε ή βλέπουμε τέτοιες ιδέες και συμπεριφορές αντίστοιχα, να μην αδιαφορούμε, αντιθέτως με ψυχραιμία να συζητάμε με το άτομο απέναντί μας. Συνήθως, υπάρχει χρόνος μεταξύ της απλής αυτοκτονικής σκέψης μέχρι την ίδια την αυτοκτονική πράξη. Επίσης, δεν είναι κακό να συμβουλευτούμε κάποιον ειδικό ή ακόμα και να καταφύγουμε σε 24ώρες γραμμές τηλεφωνικής στήριξης.